जनयुद्धका एजेण्डा बोकेर हिड्ने पार्टी क्रान्तिकारी माओवादी मात्र हो

जनयुद्धका एजेण्डा बोकेर हिड्ने पार्टी क्रान्तिकारी माओवादी मात्र हो

देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चाको केन्द्रीय समितिको बैठक भर्खरै सम्पन्न भएको छ, यसले गरेका महत्वपूर्ण निर्णयहरु के के हुन् ?

यो बैठकले संगठनात्मक अभियान सञ्चालन गर्ने र शक्ति सञ्चय गर्ने, क्रान्तिकारी शक्तिको आत्मगत अवस्थालाई बलियो पार्ने र मोर्चालाई नेपाली राजनीतिको वैकल्पिक शक्तिको रुपमा स्थापित गराउन राष्ट्रियता, जनतन्त्र र जनजीविकाका मुद्दाहरुलाई लिएर संघर्षका कार्यक्रममा जोड गर्ने लगायतका विषयमा महत्वपूर्ण निर्णय लिएको छ ।

शक्ति सञ्चयको कुरा गर्नुभयो, शक्ति सञ्चयका आधारहरु के के हुन् ?

पहिलो आधार भनेको विगतमा नेपाली जनताले जुन क्रान्ति गरे, जुन मागका लागि उनीहरु संघर्ष गरे, लडे त्यो संघर्षको नेतृत्व गरिरहेको पार्टीका केही नेताहरुले त्यसप्रति विश्वासघात गरे । तर ती एजेण्डाहरु अहिले पनि यथावत छन् । जुन कुराका लागि लडे त्यो चाँही माग पूरा भएको छैन । त्यो एजेण्डा बोकेर हिँड्ने नेपालमा अर्को पार्टी छैन । क्रान्तिकारी माओवादी र देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चा हो । यो कुरा जनताको बीचमा करिब करिब स्थापित भइसकेको छ । मुख्य आधार भनेको ति समस्याहरु समाधान भइसकेका छैनन् । हामीले जनतामा फेरि ति मागहरुलाई स्थापित गर्नका लागि फेरि क्रान्ति सम्भव छ, ति मागहरु पूरा गराउन सकिन्छ भनेर जनतामा गएका छौं । जनतामा जनयुद्धका एजेण्डा बोकेर हिड्ने पार्टी क्रान्तिकारी माओवादी मात्र हो भन्ने स्थापित भएर गएको छ । मानिसहरु निराश भएका छन्, तर निराश भएपनि समस्या त यथावत छ । निराश भएर बसिदिएर समस्याको समाधान त हुन्न । यसका लागि जनता अघि बढ्नु अवश्य पर्छ । यो नै हाम्रो पार्टीको शक्ति संचयको प्रमुख आधार हो ।

पार्टीसँगै मोर्चा पनि यो एक महिना जनताको बीचमा छ । आम जनतामा यो एक महिनाको अवधिमा देजमोप्रति जनताको धाराणा कस्तो पाउनु भएको छ ?

यो अभियानसँगै प्रत्यक्षरुपले म जनताको बीचमा छु । हामी पुगेको ठाउँमा जनता स्वस्फूर्त रुपमा संगठित भएका छन् । संगठन निर्माणका लागि कुनै कठिनाई छैन । मानिसहरु अत्यन्तै निराश थिए । अब निराशाबाट मात्रै त्यसको समाधान भएन । त्यसकारण मानिसहरु केही गर्नुपर्छ भन्नेमा लागे । अब केही गर्न चाँहि कहाँबाट गर्ने भन्ने कुरा त बुझ्नु प¥यो । त्यसकारण अहिले हाम्रो पार्टीका विषयमा तल जनतामा राम्रो र सकारात्मक धाराणा पाइएको छ । हाम्रा साथीहरुले जनताकोमा गएर संगठन बनाउँदा मानिसहरुले अस्वीकार गर्दैनन्, अहिले भएको यो एउटा नयाँ अनुभूति पनि हो । मानिसहरु सकारात्मक बन्दै गएका छन् । हाम्रो पार्टीप्रति जनताको समर्थन बढ्दै गएको छ ।

आम जनताले जुन वैकल्पिक शक्तिको अभाव महसुस गरेका छन् । त्यो वैकल्पिक शक्तिको राष्ट्रिय रुपमा हैसियत देखाउन सकिन्छ भन्ने कुरामा विश्वस्त हुनुहुन्छ ?

हाम्रो तीन महिने अभियान छ । यसको १ महिना पनि पूरा भएको छैन । यो अवधिलाई हेर्दा अझै रफ्तार बढ्दा ठूलै तागत आईहाल्ला भन्ने ग्यारेन्टी त म गर्दिनँ । परिस्थिति त्यस्तो आउन पनि सक्छ, नआउन पनि सक्छ । तर हाम्रो पार्टी यो भन्दा सदृढ र क्रान्तिको नेतृत्व गर्नलाई जनताले भरपर्दो शक्तिको रुपमा लिने अवस्थमा हामी अवश्य पुग्छौं ।

जनताका विषयलाई लिएर संघर्ष गर्ने सन्दर्भमा विप्लव माओवादीसहितका केही पार्टीले क्रान्ति गर्ने पार्टी हौं भन्ने देखाउन खोजिरहेका छन्, त्यसको प्रभाव चाँहि कस्तो छ ?

त्यसको प्रभाव आम जनतामा त्यति परेको छैन । क्रान्तिप्रति विश्वास गर्ने परिपक्व मान्छेले विप्लव नेतृत्वको पार्टीले गर्छ भन्ने कुरा पत्याएका छैनन् । ठोक्नुपर्छ, हान्नु पर्छ भनेर मात्रै क्रान्ति हुँदैन र विप्लवको पार्टीलाई जनताले स्वीकार नै गरेका छैनन् भन्ने लाग्छ । त्यसकारण केही मानिसले जनतालाई क्रान्ति गरिन्छ भनेर भ्रम पारेको मात्रै देखिन्छ । वास्तविकतामा गरेको पनि देखिदैन, धेरैलाई भ्रम के छ भने यो चाँहि उग्र वामपन्थी विचार राख्ने संगठन हो, जस्तो पनि लाग्छ । तर त्यस्तो होइन । बाहिर उग्रवामपन्थी कुरा गरे पनि उसले भित्रबाट दक्षिणपन्थी धारलाई नै समाएको छ । केही युवाहरु सक्रियतापूर्वक लागेको पनि देखिन्छ । तर त्यो बिना विचार, विना योजना कति दिन लाग्ने, त्यसकारण उनीहरुले नेपालको राजनीतिक क्रान्तिको नेतृत्व गर्न सक्दैनन् ।

पछिल्लो समय क्रान्तिकारी माओवादीप्रति जनताको आशा बढेर गएको देखिन्छ । पार्टीमा एकीकरण र ध्रुवीकरण पनि बढेको छ । अन्य पार्टीमा रहेका क्रान्तिकारीहरुलाई के आव्हान गर्नुहुन्छ ?

यसबीचमा एकता र ध्रुवीकरणको प्रक्रिया चलिरहेको छ । यो सकारात्मक कुरा हो । सहि विचार र सही राजनीतिक लाईन लिनेहरु एकताबद्ध हुनुपर्छ । अझै पनि एउटा ठूलो ध्रुवीकरणको सम्भावना छ । माके र विप्लव समूहमा रहेका क्रान्किारीहरु क्रान्ति गर्नका लागि हामीसँग आउँछन् भने त्यहाँ हामी संकीर्ण हुँदैनौं । यो वीचमा ती पार्टीका तल्ला कमिटिमा रहेका क्रान्तिकारीहरु फर्किएर हाम्रो पार्टीमा आएका छन् । र, हामीले उनीहरुलाई उचित जिम्मेवारी दिएर काममा लगाएका छौं । पछिल्लो चरणमा देखा परेको यो सकारात्मक प्रवृत्ति हो । यसले क्रान्तिकारी पार्टीलाई नै बलियो बनाउने काम गर्छ ।

तर विप्लव माओवादीका नेताहरुले त सार्वजनिक रुपमा नै पार्टी एकतामा जोड गर्दै आएको सुनिन्छ नि ?

विप्लवजीसँग हाम्रो अध्यक्षसँग केही कुराकानी भएको छ । कोही कुराकानी गर्न आउँछ भने ढोका नै बन्द गर्ने कुरा भएन । तर हाम्रो तर्फबाट स्पष्ट रुपमा तपाईहरुसँग तत्काल पार्टी एकता सम्भव छैन भन्ने कुरा राखेका छौं । अहिलेकै विद्यमान वैचारिक राजनीतिक लाईनको आधारमा पार्टी एकता सम्भव छैन । त्यति हुँदाहुँदै पनि जुन तरिकाले पार्टी एकता हुँदैछ भनेर प्रचार भएको छ, त्यो गलत प्रचार हो । त्यसरी प्रचार गर्नुहुँदैन थियो । उनीहरुसँग कार्यगत एकता भएपनि पार्टी एकता हाम्रो एजेन्डामा छैन ।

राष्ट्रियता, जनतन्त्र जनजीविकाका सवालमा तीन वाम घटक बीच एक महिना कार्यगत एकता गर्नुभयो, अब त्यसको सम्भावना कस्तो छ ?
यो एक महिने अनुभवले हामीलाई के देखाएको छ भने जुन प्रकारका कार्यक्रम गरियो, ती प्रभावकारी नै भए । जनतामा उत्साह त पैदा गरायो । तर कार्यगत एकता गर्ने अन्य शक्तिहरुको जुन भूमिका रह्यो, त्यो चाँहि त्यति सकारात्मक हामीले देखेनौं । हाम्रो पार्टीलाई कमजोर बनाउने, हाम्रो पार्टीको भूमिकालाई कमजोर बनाउने किसिमका क्रियाकलाप पनि गरेको हामीले पायौं । कार्यगत एकताको दौरानमा त्यस्तो गरिनु हुन्न । एक महिनाको अनुभवले तत्कालै कार्यगत एकता गरिहाल्नुपर्छ भन्ने उत्साह हामीमा पैदा हुन सकेन ।

राष्ट्रियता, जनतन्त्र र जनजिविकाका मुद्दाहरु असाध्यै जटिल र संकटपूर्ण अवस्थामा जनताको अपेक्षाअनुरुप देजमो खरो रुपमा उत्रिन नसकेको भन्ने गुनासो छ, के भन्नुहुन्छ ?

ठीकै कुरा हो, जनताको अपेक्षा अनुरुप खरो रुपमा उत्रिन सकेनौं । जनताको अपेक्षा हुनु आफैमा एउटा राम्रो कुरा हो । तर के हुन्छ भने चाहना राख्ने एउटा पक्ष हो, व्यवहारिक रुपमा त्यसलाई पूर्ति गर्ने आत्मगत शक्ति त एकैपटक मजबुत भइहाल्दैन । त्यसका लागि समय चाहिन्छ । कैयौं उदारचढावका बीचबाट जानुपर्छ । आम जनताले यसलाई त्यति धेरै बुझेका हुँदैनन् । उनीहरुमा गरिहालोस्, भैहालोस भन्ने हुन्छ । यस्तो परिस्थितिमा किन ढिलो गर्ने भन्ने हुनाले जनताको अपेक्षा बढी हुन्छ । तर, जसले त्यो काम गर्नुछ, त्यही संगठनका लागि चाँहि थुप्रै जटिलता हुने भएकाले त्यसलाई पूरा गाह्रो हुने अन्तरविरोध हुन्छ । क्रान्तिकारी शक्तिसँग जनताले धेरै अपेक्षा गर्नु र त्यो शक्तिले त्यसलाई पूरा गर्न नसक्ने अवस्था प्रायः हुन्छ ।

अहिले संसदवादीको विकल्प संसदवादी जस्तो देखिन खोजिरहेको छ । राष्ट्रियताको विषयमा पनि संसदवादी नै सडकमा आउने जुन अवस्था पैदा भएको छ, त्यसलाई चिरेर जाने तपाईहरुले केही कार्यक्रम ल्याउनु भएको छ ?

हामीले ल्याएका छौं । सत्तामा बसिसकेका शक्ति भएकाले त्यहीभित्रका सबैलाई परिचालन गर्न उनीहरुलाई अनुकलता छ । त्यहीका एउटा शक्ति एकातिर र अर्को अर्कातिर छ । हामीलाई त्यो अनुकलता छैन । त्यसकारण आम क्रान्तिकारी शक्ति नै जुर्मुराएर उठ्नुपर्छ । सत्तासँग नजिक भएकालाई जस्तो न मिडियाले हामीलाई साथ दिन्छ, न कर्मचारीले हामीलाई साथ दिन्छन्, जबकि उनीहरुले पूरै साथ पाइरहेका हुन्छन् । सानो काम गरेपनि उनीहरुको धेरै ठूलो प्रचार हुने, हामीले ठूलै काम गरेपनि प्रचार नहुने अवस्था छ । किनभने यो जुन मिडिया छ, त्यो पनि प्रायोजित छ । क्रान्तिकारी शक्तिसँग धेरै चुनौती र कठिनाई छ । यसका बिचबाट क्रान्तिकारी शक्तिले अघि बढ्नुपर्छ । जो चाँहि सत्तामा नै छ, भोलि पनि जान सक्छ, त्यस्ता शक्तिलाई अनुकुलता हुन्छ । त्यसैले अनुकुलताजस्तो देखिएको छ ।

देजमोले अबको चुनाबमा भाग लिने कुरा पनि चर्चामा छ, बैठकमा भाग लिने÷नलिनेबारे के कुरा भयो ?

भाग लिने नलिने विषयमा छलफल भएको छैन । अहिले आवश्यक पनि छैन । पहिलो कुरा चुनाव हुने नहुने टुंगो लागेको छैन । दोस्रो कुरा यो जुन प्रतिगामी संविधान हो, यसलाई जसरी पनि कार्यान्वयन गर्नका लागि मात्रै चुनावको कुरा गरिएको छ । त्यसकारणले हामीले अहिले एजेण्डा बनाएर छलफल गरेनौं । अर्को कुरा प्रतिक्रियावादी व्यवस्थाको निर्वाचनलाई उपयोग गर्ने कि नगर्ने भन्ने कुरा कार्यनीतिक प्रश्न हो । उपयोग गर्दा फाइदा हुने भए उपयोग गर्छौ, नभए भाग लिदैनौं, अहिले यसै हो भनेर निर्णय भइसकेको छैन ।

अब यो मोर्चा वैधानिक संघर्षका लागि बनेको हो । यसको दर्ताको विषय पनि उठेको छ । अहिलेसम्म मोर्चा दर्ता नगर्नुको कारण चाँहि के हो ?
यहाँ अनौठो के छ भने निर्वाचन आयोगले दर्ता गर्दछ । यहाँ दर्ता भएपछि सामान्यतया निर्वाचनमा जान दर्ता भएको भन्ने अर्थ लाग्छ । जबकी हाम्रो निर्वाचनमा जाने÷नजाने निश्चित भइसकेको छैन । बहिस्कार पनि गर्न सकिन्छ । त्यसकारण वैधानिक संगठनलाई पहिले पनि दर्ता गर्न सकिन्थ्यो । तर निर्वाचन प्रायोजनकै लागि दर्ता भएको भनिने हुनाले हामी त्यो म्यासेज दिन चाँहदैनौं ।

अहिले पछिल्लो राष्ट्रिय राजनीतिक परिस्थितिलाई चाँहि पार्टी र मोर्चाले कसरी हेरेको छ ?

यो प्रतिक्रियावादी व्यवस्था, राज्य र शक्तिहरु संकटमा छन् । यो क्रान्तिका लागि राम्रो कुरा हो । यो नभई क्रान्ति पनि हुँदैन । उनीहरुको अन्तरविरोध हल नहुनु पनि क्रान्तिकारीलाई अघि बढाउन क्रान्तिकारीलाई सहज पर्छ । अर्को यसको चाँही मुल्यांकन गर्दा हामी के पाउँछौं भने क्रान्तिकारी शक्तिको आत्मगत अवस्था बलियो हुने हो भने क्रान्तिलाई पूरा गर्न सम्भव छ । तर क्रान्तिकारीहरुको आत्मगत अवस्था पनि कमजोर नै छ । त्यो अन्तरविरोधको हल गर्नुपर्छ ।

अमेरिकामा ट्रम्पले सत्ता सम्हालेपछि उनका गतिविधिले जुन प्रकारको विश्व राजनीतिमा शक्ति सन्तुलनमा परिवर्तन ल्याएको छ, यसले कतातिर संकेत गरेको छ ?

अब डोनाल्ड ट्रम्पले जुन नीति अघि सारेका छन्, यो खुला हस्तक्षेपकारी नीति र पश्चगामी सोच अनुसारको नीति हो । यसले साम्राज्यवादीको क्याम्पमा अन्र्तविरोध बढेको छ । किनभने यसले साम्राज्यवादी विश्वव्यवस्था नै धरापमा पर्छ । त्यसकारण यसले अन्र्तविरोधहरु बढेका छन् । तेस्रो विश्वयुद्ध हुन्छ भन्न पनि थालिएको छ । नवउदारवादी स्थायी व्यवस्था हो भन्नेहरु नै यसमा संकट आएको रुपमा लिन थालेको छ । यसले उनीहरुबीचको यो फुट पनि क्रान्तिकालाई अनुकुल अवस्था नै हो ।

भारतमा पनि माओवादी आन्दोलन चलिरहेको छ । नेपालमा पनि त्यसलाइै जोड्ने गरी क्रान्तिकारी माओवादीले केही सोचेको छ कि छैन ।
हामीले सोचेका छौं । पहिले हामीले रिममा सक्रिय थियौं । ती सम्बन्धहरु यथावत कायम छन्, राज्यको दमन, हस्तक्षेपलगायत अन्य कतिपय व्यवहारिक कारणले त्यसलाई मूर्तरुप दिन कठिनाई भएको छ ।